Wśród malowniczych krajobrazów powiatu kutnowskiego, w otoczeniu starych drzew i rozległych pól, znajduje się jeden z najcenniejszych zabytków regionu – Dwór w Łękach Kościelnych. To miejsce, które zachwyca nie tylko architekturą i historią, ale także niezwykłym położeniem na kopcu otoczonym wodą. Przez wieki dwór przetrwał burzliwe losy Polski, stając się świadkiem zmieniających się epok i wydarzeń. Dziś, choć pozostaje w rękach prywatnych, niezmiennie przyciąga uwagę miłośników historii, architektury oraz filmowców, którzy docenili jego autentyczność i niepowtarzalny klimat.
Historia Dworu w Łękach Kościelnych
Dwór w Łękach Kościelnych powstał najprawdopodobniej w drugiej połowie XVIII wieku, choć część badaczy sugeruje, że jego początki sięgają już końca XVII wieku. Jego fundator pozostaje nieznany, jednak wcześniejsze budowle w tym miejscu mogły istnieć już w XVI wieku, co potwierdzają wyniki badań archeologicznych kopca, na którym stoi dwór. Sam kopiec, uformowany na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych, był prawdopodobnie miejscem wcześniejszych siedzib szlacheckich, a obecny budynek jest kolejnym rozdziałem tej długiej historii.
W czasach powojennych dwór pełnił funkcje biurowe Państwowej Stadniny Koni w Walewicach, dzięki czemu uniknął dewastacji, która dotknęła wiele podobnych obiektów w regionie. W latach 60. XX wieku przeszedł gruntowną renowację, a obecnie znajduje się w rękach prywatnych i jest zarządzany przez gospodarstwo Łękpol. Mimo upływu lat, dwór zachował swój historyczny charakter, a planowane prace remontowe mają na celu jego dalsze zabezpieczenie i ochronę dla przyszłych pokoleń.
Architektura i otoczenie
Dwór w Łękach Kościelnych to parterowy, drewniany budynek z poddaszem, wykonany z modrzewia. Jego konstrukcja zrębowa, pokryta profilowanymi deskami, jest przykładem późnobarokowego i klasycystycznego stylu polskich dworów szlacheckich. Charakterystyczne dla tego obiektu są dwa ganki – frontowy i tylny – wsparte na czterech słupach i zwieńczone trójkątnym szczytem. Dach mansardowy, kryty gontem, ozdabiają niewielkie okienka zwane powiekami, które nadają budynkowi wyjątkowego uroku.
Wnętrze dworu zaprojektowano w układzie dwutraktowym, z szeroką sienią i głównym salonem pośrodku. Choć dostęp do środka jest obecnie mocno ograniczony, z zewnątrz można podziwiać doskonałe proporcje i dbałość o detale architektoniczne, które przetrwały niemal 300 lat.
Otaczający dwór park krajobrazowy o powierzchni około 3 hektarów pochodzi z początku XIX wieku. Park jest zadbany, z licznymi starymi drzewami i alejami, a jego największą osobliwością jest figurka Matki Boskiej. Według lokalnej legendy, podczas II wojny światowej szata figurki została przestrzelona przez niemieckiego żołnierza, który następnie zginął w pierwszej bitwie po wyjeździe na front. Park oraz dwór zostały wpisane do rejestru zabytków, co dodatkowo podkreśla ich wartość historyczną i kulturową.
Filmowe epizody i znaczenie kulturowe
Dwór w Łękach Kościelnych od lat przyciąga uwagę filmowców. Najbardziej znanym dziełem, w którym zagrał, jest serial „Rodzina Połanieckich” z 1978 roku, oparty na powieści Henryka Sienkiewicza. W serialu dwór pełnił rolę majątku Krzemień, gdzie rozgrywały się kluczowe sceny między głównymi bohaterami. Obiekt pojawił się również w filmach „Romans z intruzem” (1984) oraz „Historia kina w Popielawach” (1998), co jeszcze bardziej ugruntowało jego pozycję jako wyjątkowego miejsca na mapie polskiej kultury filmowej.
Autentyczność i niepowtarzalny klimat dworu sprawiają, że jest on nie tylko zabytkiem architektury, ale także żywą opowieścią o historii regionu i jego mieszkańcach. Dla wielu osób jest symbolem minionej epoki, która mimo upływu lat wciąż inspiruje i zachwyca.
Informacje praktyczne dla odwiedzających
Obecnie Dwór w Łękach Kościelnych znajduje się w rękach prywatnych i nie jest udostępniany do regularnego zwiedzania. Budynek i park można podziwiać jedynie z zewnątrz, spacerując po okolicznych drogach i ścieżkach. Dojazd do Łęk Kościelnych jest możliwy samochodem – miejscowość leży około 15 km na południowy wschód od Kutna, w gminie Krzyżanów, województwo łódzkie. Najlepszy dojazd prowadzi drogą krajową nr 91, z której należy skręcić w kierunku miejscowości. Wstęp na teren parku i w pobliże dworu jest bezpłatny, jednak należy pamiętać o poszanowaniu prywatności właścicieli i nie wchodzić na teren posesji bez zgody.
Znaczenie i przyszłość dworu
Dwór w Łękach Kościelnych to nie tylko zabytek, ale także miejsce o ogromnej wartości historycznej i architektonicznej. Jego wyjątkowa lokalizacja na kopcu otoczonym wodą, autentyczna drewniana konstrukcja oraz bogata historia sprawiają, że jest jednym z najważniejszych punktów na turystycznej mapie województwa łódzkiego. Dzięki wsparciu finansowemu i trosce obecnych właścicieli, dwór ma szansę przetrwać kolejne dekady, zachowując swój niepowtarzalny charakter i atmosferę dawnych czasów.
Podsumowanie
Dwór w Łękach Kościelnych to miejsce, które urzeka nie tylko miłośników historii i architektury, ale także wszystkich, którzy cenią autentyczność i klimat dawnych polskich dworów. Jego położenie na kopcu, otoczenie zabytkowym parkiem oraz filmowe epizody czynią z niego prawdziwą perłę regionu kutnowskiego. Choć obecnie nie można zwiedzać wnętrz, sama wizyta w otoczeniu dworu pozwala poczuć ducha minionych epok i docenić bogactwo polskiego dziedzictwa. To miejsce, które warto odkryć podczas podróży po centralnej Polsce, nawet jeśli tylko z zewnątrz.