Zespół Pałacowo-Parkowy Rembielińskich w Krośniewicach to miejsce, które zachwyca nie tylko swoją architekturą, ale i bogatą historią sięgającą czasów świetności polskiej arystokracji. Położony w malowniczej okolicy, niedaleko Kutna, kompleks ten przez lata był świadkiem ważnych wydarzeń historycznych i rodzinnych dramatów, a dziś stanowi jeden z najciekawszych zabytków regionu łódzkiego. Spacerując po dawnych alejach parkowych i podziwiając monumentalną bryłę pałacu, można poczuć ducha minionych epok i wyobrazić sobie życie dawnych właścicieli tych ziem.
Historia zespołu pałacowo-parkowego
Pałac w Krośniewicach został wzniesiony w 1870 roku dla Pelagii z Zamoyskich Rembielińskiej i jej dwóch synów według projektu Leandra Marconiego. Wcześniej majątek należał do Rajmunda Rembielińskiego, zasłużonego dla rozwoju regionu, uczestnika powstania kościuszkowskiego i przyjaciela księcia Józefa Poniatowskiego. Po śmierci Rajmunda, majątek przeszedł w ręce jego syna Aleksandra, który z myślą o żonie Pelagii zlecił budowę nowoczesnej, reprezentacyjnej rezydencji. Po II wojnie światowej pałac został przejęty przez państwo i przez wiele lat służył jako szkoła podstawowa, a następnie gimnazjum. Od 2010 roku obiekt pozostaje nieużytkowany, a jego losy są przedmiotem sporów prawnych ze spadkobiercami rodziny Rembielińskich.
Architektura pałacu
Budynek pałacu reprezentuje styl neobarokowy z elementami późnego renesansu francuskiego. Wzniesiony z czerwonej cegły, na planie prostokąta, jest piętrowy i podpiwniczony. Pierwotnie posiadał mieszkalne poddasze przykryte dachem mansardowym, jednak po pożarze w latach 50. XX wieku dach ten nie został już odbudowany i zastąpiono go płaskim dachem pulpitowym. Elewacja frontowa jest pięcioosiowa z dwoma skrajnymi ryzalitami, wysuniętymi przed lico ściany. Centralnie umieszczony portyk wsparty jest na dwóch kolumnach toskańskich, które dźwigają balkon z tralkową balustradą. Kamienna podmurówka, boniowane naroża i ozdobne obramienia okien podkreślają reprezentacyjny charakter budowli. Wnętrza zachowały układ trzytraktowy z westybulem i paradnymi schodami prowadzącymi na piętro. W kilku salach można jeszcze zobaczyć marmurowe kominki i fragmenty oryginalnych malowideł.
Park krajobrazowy i zabudowania towarzyszące
Pałac otacza rozległy, 17-hektarowy park krajobrazowy, którego początki sięgają przełomu XVIII i XIX wieku. W parku rosną wiekowe drzewa, a wśród nich można natknąć się na malownicze stawy i liczne alejki. Jednym z najcenniejszych elementów parku jest najstarszy w Polsce pomnik księcia Józefa Poniatowskiego, ufundowany przez Rajmunda Rembielińskiego w 1814 roku. Do zespołu należą także zabudowania gospodarcze: kordegarda, oranżeria, domek ogrodnika oraz budynek administratora majątku, zwany rządcówką. W rządcówce urodził się słynny generał Władysław Anders, co sprawia, że miejsce to ma również znaczenie dla miłośników historii wojskowości.
Współczesność i stan zachowania
Przez wiele lat pałac i park były zaniedbane, jednak w ostatnim czasie przeprowadzono prace pielęgnacyjne zieleni i renowację historycznych elementów parku. Mimo to, ze względu na toczące się postępowania sądowe dotyczące własności, większe inwestycje zostały wstrzymane. Sam pałac jest obecnie zabezpieczony, ale nieudostępniony do zwiedzania wnętrz. Park natomiast jest otwarty i można swobodnie spacerować jego alejkami, podziwiając dawną świetność założenia oraz monumentalny pomnik Poniatowskiego.
Aktualnie wnętrza pałacu nie są udostępnione do zwiedzania z powodu trwających sporów prawnych. Park pałacowy jest jednak dostępny przez cały rok i nie obowiązują bilety wstępu. Do Krośniewic najłatwiej dojechać samochodem – miasto leży na skrzyżowaniu dróg krajowych nr 91 (Gdańsk–Cieszyn) i nr 92 (Terespol–Słubice), około 15 km od Kutna. Zespół pałacowo-parkowy znajduje się przy ul. Toruńskiej, po lewej stronie jadąc od Gdańska w kierunku centrum miasta.
Ciekawostki związane z zespołem pałacowym
W Krośniewicach przez wiele lat mieszkała rodzina Rembielińskich, która odegrała istotną rolę nie tylko w historii regionu, ale i całej Polski. To właśnie tutaj urodził się generał Władysław Anders, jeden z najwybitniejszych polskich dowódców II wojny światowej. Pałac nazywany jest czasem „Andersówką” na jego cześć. Pomnik księcia Józefa Poniatowskiego, stojący w zachodniej części parku, jest nie tylko najstarszym tego typu obiektem w Polsce, ale i pierwszym w Europie, co czyni go unikatowym zabytkiem na skalę międzynarodową.
Podsumowanie
Zespół Pałacowo-Parkowy Rembielińskich w Krośniewicach to miejsce, które łączy w sobie piękno architektury, bogactwo historii i urok dawnych parkowych założeń. Mimo że sam pałac nie jest obecnie udostępniony do zwiedzania, spacer po parku i możliwość zobaczenia najstarszego w Polsce pomnika księcia Józefa Poniatowskiego sprawiają, że warto tu przyjechać. Krośniewice, położone na skrzyżowaniu ważnych szlaków komunikacyjnych, są łatwo dostępne, a sam zespół pałacowo-parkowy stanowi perłę wśród zabytków regionu kutnowskiego. To miejsce, które inspiruje do refleksji nad przemijaniem i wartością dziedzictwa kulturowego.